Ailevi sebeplerle istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir mi?

Ailevi sebeplerle istifa eden işçinin kıdem tazminatı alamayacağına ilişkin Yargıtay Kararı

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/18806 E., 2023/1511 K.

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ :... Mahkemesi

SAYISI : 2021/350 E., 2022/782 K.

DAVA TARİHİ : ....03.2013

KARAR : Davanın kısmen kabulü

Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davalılar ... Sağlık Hizmetleri ve Görüntüleme İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili, ... vekili ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dava dilekçesinde; müvekkilinin 01.01.2010 tarihinde davalı Şirket işçisi olarak davalılardan Gazi Üniversitesi Hastanesinde çalışmaya başladığını, 2012 yılından itibaren ... Üniversitesi Hastanesinde gece sekreterliğinde işçi olarak çalışmaya devam ettiğini, fazla çalışma alacakları ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacakları ödenmediği için ... sözleşmesinin müvekkili tarafından haklı nedenlerle feshedildiğini, yıllık izin kullanmadığını ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; yargılama aşamasında davacının ... Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı işyerinde çalışmadığını, son dönemde Sağlık Bakanlığına bağlı ... Eğitim Araştırma Hastanesinde çalıştığını belirterek davayı Sağlık bakanlığına yöneltmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı ... Sağlık Hizmetleri ve Görüntüleme İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. (... Şirketi) vekili cevap dilekçesinde; davacının gece sekreteri olarak çalıştığını, 03.02.2013 tarihinden itibaren işe gelmediğini, istifa ederek işten ayrıldığını ve kıdem tazminatı talep hakkı bulunmadığını, tüm haklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.

2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının ... Şirketinin işçisi olduğunu, aralarında hizmet ilişkisi bulunmadığını savunarak davanın husumet yokluğu nedeniyle ve esastan reddini istemiştir.

3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının davalı ... Şirketinin işçisi olduğunu, aralarında ... sözleşmesi bulunmadığını savunarak davanın husumet yokluğu nedeniyle ve esastan reddini istemiştir.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemenin 03.03.2016 tarihli ve 2016/86 Esas, 2016/91 Karar sayılı kararıyla; tanık beyanları ile ispatlanan gece çalışması sebebi ile 7,5 saati aşan fazla çalışma ücret alacağı bulunduğu, nöbetlerine denk gelen ... bayram ve genel tatil günlerinin yarısında çalıştığı, ücret bordrolarında tahakkuk olması sebebi ile imzası olmayan aylar yönünden yapılan bilirkişi hesaplamasının yerinde görüldüğü ve %40 indirim yapıldığı, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğundan birlikte sorumluklarına karar verildiği, asıl işverenlerin kendi dönemlerindeki çalışma süresi ile sorumlu oldukları, davacının ... Eğitim ve Araştırma Hastanesindeki çalışmasından dolayı hasım olarak ... Üniversite Rektörlüğü yerine yargılama aşamasında Sağlık Bakanlığının gösterildiği, bu durumun tevcihte hata olduğu, bu nedenle ... Üniversite Rektörlüğü davanın tarafı olmaktan çıkarıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Bozma Kararı

1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan ... Şirketi ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

2. Dairemizinin 04.02.2021 tarihli ve 2020/3790 Esas, 20211/3658 Karar sayılı ilâmıyla; davacı vekilince Mahkemeye sunulan dilekçe ile maddi hataya dayalı olarak hasmın ... Üniversitesi olarak gösterildiği belirtilmiş olup taraf değişikliği yapılarak davanın Sağlık Bakanlığına yöneltildiği, Mahkemece davacı tarafın işbu dilekçesi ile dava dilekçesi ve eklerinin Sağlık Bakanlığına tebliğ edilmediği ve davada taraf teşkili sağlanmadığı, açıklanan sebeple Sağlık Bakanlığına dava dilekçesi ve eklerinin usulüne uygun olarak tebliğ edilerek taraf teşkilinin sağlanması gerektiği ve Bakanlığın göstereceği deliller de toplanarak dava konusu alacakların yeniden bir değerlendirmeye tabi tutulması gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucunda davalı ... tarafından davaya cevap dilekçesi sunulduğu, Sağlık Bakanlığına müzekkere yazıldığı; ancak ... Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü ... Eğitim ve Araştırma Hastanesinin cevabi yazısı ile herhangi bir kayıt bulunmadığının bildirildiği, buna göre toplanan kanıtlara göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda karar verildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Şirketi, ... ve ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri

1.Davalı ... Şirketi vekili; davacının müvekkili Şirket bünyesindeki çalışma koşullarında değişiklik yapılmadığını, yazılı istifa dilekçesi ile hiçbir haklı sebebe dayanmaksızın gece çalışması nedeniyle aile huzurunun kalmadığını gerekçe göstererek ... sözleşmesini sonlandırdığını, yargılama sırasında istifa dilekçesindeki imzanın ve metnin kendisine ait olduğunu beyan eden davacının metni baskı altında imzaladığını ispatlayamadığını, hem davacı hem de dosya kapsamında dinlenen tanık beyanları ile ... sözleşmesinin davacı tarafından haklı bir neden olmadan feshedildiğinin sübut bulduğunu, dosya kapsamına göre ispatlanamamasına rağmen fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücreti ile yıllık izin ücreti alacaklarına yönelik taleplerin kabul edilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, davacının fazla çalışma yapmadığını; pazartesi, çarşamba ve cuma günleri çalıştığını ve 36 saat dinlendiğini, işçinin ücret bordrosunda imzası bulunmasa bile ödemelerin banka aracılığıyla yapıldığı hâllerde fazla çalışma ücretinin işçiye ödendiği kabulü gerektiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı ... vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığını, davacının müvekkili Üniversitenin işçisi olmayıp Şirket işçisi olarak 01.01.2010 tarihinde Hastanede çalışmaya başladığını, 2012 yılından itibaren ise ... Eğitim Araştırma Hastanesi nezdinde gece sekreteri olarak çalıştığını, asıl sorumlunun diğer davalı ... olduğunu, Gazi Üniversitesinin aynı firma ile sözleşmesi olduğu gerekçesiyle sorumlu tutulmasının hukuka aykırı olduğunu, Mahkemece zamanaşımına ilişkin itirazları dikkate alınmadan karar verildiğini, hüküm altına alınan alacaklar için mevduata uygulanan en yüksek faiz işletilmesinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

3. Davalı ... vekili; müvekkili Kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, müvekkil İdare ile davacı arasında herhangi bir ... ilişkisi bulunmadığını, işin belirli bir bölümünün değil de tamamının bir bütün hâlinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiğini, dava konusu taleplerin kabulüne kararı verilmesinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ... sözleşmesinin davacı tarafından sonlandırılmasının haklı nedene dayalı olup olmadığı ile hüküm altına alınan alacakların ispat ve hesabı ve davalıların sorumluluğu noktalarındadır.

2. İlgili Hukuk

1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2, 6, 24, 41, 44, 47, 53 ve 59 uncu maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.

3. Değerlendirme

1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre hükmü temyiz eden davalılarının aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Somut uyuşmazlıkta davacı; yazı ve imza inkârında bulunmadığı istifa dilekçesinde ailevi sebeplerle işten ayrıldığını belirtmiş olup 15.04.2014 tarihli celsede ise "...Beni farklı bir işyerinden çağırdıkları için böyle bir dilekçe yazmak zorunda kaldım. ..." şeklinde beyanda bulunmuştur.

3. Tüm dosya kapsamınından davacının işten ailevi sebepler ileri sürerek ayrıldığı, istifa dilekçesinde genel bir istifa beyanında bulunmayıp fesih iradesini açık bir şekilde özgülediği, ücret alacaklarının ödenmediği ve/veya çalışma koşullarının ağırlığından bahsetmediği, işveren yetkililerince iradesinin fesada uğratıldığını da ispat edemediği anlaşılmaktadır.

4. Özel nedenlerle istifa sonradan haklı feshe de dönüştürülemeyeceğinden, haklı fesih sebebi olarak kabul edilemeyecek ailevi sebepleri gerekçe göstererek işten ayrıldığı anlaşılan davacının, kıdem tazminatı alacağına yönelik talebinin reddi gerekirken dosya kapsamına uygun olmayan yazılı gerekçeyle kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

V. KARAR

Açıklanan sebeple;

Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı ...ne iadesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

....02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.