Murisin hastalığında kendisine bakan kişiye taşınmaz devretmesi halinde açılan muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davası kabul edilir mi?

Muris Muvazaası ve Tapu İptal Davaları

Muris muvazaası, mirasbırakanın malvarlığını mirasçılarından kaçırmak amacıyla yaptığı hukuki işlemleri ifade eder. Genellikle, satış gibi gösterilen bağış işlemleriyle ortaya çıkan muris muvazaası, mirasçıların hak kaybına uğramasına neden olmaktadır.

Yargıtay içtihatları, muris muvazaası davalarında mirasbırakanın ekonomik durumu, işlemde gerçek bir satış bedelinin olup olmadığı ve taraflar arasındaki ilişkileri dikkate alarak muvazaalı işlemleri geçersiz saymaktadır. Bu nedenle, mirasçılar tapu iptal ve tescil davası açarak muris muvazaasını ispat edebilir ve haklarını geri alabilirler.

Muris muvazaası davalarında dikkat edilmesi gereken en önemli husus, hukuki sürecin titizlikle takip edilmesidir. Miras hukukunda uzman bir avukat desteği alarak miras haklarınızı güvence altına alabilirsiniz. Muris muvazaası davaları hakkında detaylı bilgi almak ve miras hakkınızı korumak için hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz.

Bu kapsamda Muris sağlığında paylaştırma yapmışsa mirastan mal kaçırma sebebiyle muris muvazaası davası açılabilir mi?, Muris Muvazaası Davalarında Dava Değeri, Murisin kendisine bakan çocuğuna taşınmaz devretmesi halinde mirastan mal kaçırma iradesi var mıdır?, Mirasbırakanın şirket hisselerinin tamamını tek mirasçısına devretmesi halinde devrin iptali mümkün müdür? Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davalarında bedeller arasındaki oransızlık muvazaayı kanıtlar mı? yazılarımızı da okuyabilirsiniz.

Hastalığında kendisine bakan kişiye taşınmaz devreden murisin minnet duygusuyla hareket etmiş olduğu ve mirastan mal kaçırma amacının olmadığına ilişkin Yargıtay Kararı

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2014/16629 E., 2016/5200 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen tapu iptal ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.

Davacı, mirasbırakan babaları ...'ın 104 ada 2 parsel sayılı taşınmazını 15.06.2005 tarihinde satış suretiyle davalı oğluna devrettiğini, temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu iptal ve tescile karar verilmesini istemiştir.

Davalı, iddialarının doğru olmadığını, belirterek davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, çekişmeye konu taşınmazın davalıya temlikinin muvazaalı olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

Mirasbırakan ....'ın 104 ada 2 parsel sayılı taşınmazını 15.06.2005 tarihinde satış suretiyle davalı oğluna devrettiği, 1930 doğumlu olan murisin 18.01.2012 tarihinde öldüğü, geride mirasçı olarak davacı oğlu ... ile davalı oğlu ... ve dava dışı çocukları ...'ün kaldıkları kayden sabittir.

Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.

Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunun 706., Türk Borçlar Kanunun 237. (Borçlar Kanunun 213.) ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.

Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun içinde ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alış gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.

Somut olaya gelince; dosyaya sunulan doktor raporlarına göre 1930 doğumlu olan murisin sağlık sorunlarının bulunduğu, mirasbırakanın eşi öldükten sonra 15 yıl kadar davalının yanında kaldığı, mirasbırakana davalının bakıp ilgilendiği, ayrıca çekişme konusu taşınmazın minnet duygusu ile davalıya verildiği hususunun davacının da kabulünde olduğu anlaşılmaktadır.

Hemen belirtilmelidir ki, satışa konu edilen bir malın değerinin belirli bir semen karşılığında olacağı kuşkusuzdur. Semenin, başka bir ifadeyle, malın bedelinin ise mutlaka para olması şart olmayıp belirli bir hizmet veya emek de olabileceği kabul edilmelidir. Esasen, yukarıda değinildiği üzere, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan davaların hukuksal dayanağını teşkil eden 1.4.1974 gün ½ sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında mirasbırakanın gerçek iradesinin mirasçıdan mal kaçırma olması halinde uygulanabilirliğinin kabulü gerekir. Bir başka ifadeyle, murisin iradesi önem taşır.

O halde, yukarıda değinilen somut olgular, açıklanan ilkeler çerçevesinde değerlendirildiğinde, mirasbırakanın yapmış olduğu temlikle ilgili olarak gerçek amaç ve iradesinin mirastan mal kaçırmak olmadığı kabul edilmelidir.

Hâl böyle olunca, davanın reddine karar verilmesi gerekirken delillerin taktirinde yanılgıya düşülerek, yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.

Davalı vekilinin belirtilen nedenlerle temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 28.04.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.